Naarmate je ouder wordt, is het normaal dat je geheugen niet meer zo goed zal zijn als vroeger. Als je kinderen heeft, hebt zul je merken hoe goed hun geheugen functioneert. Naarmate je echter volwassener wordt, kun je merken dat je geheugen achteruitgaat. Het is zelfs bekend dat de meeste mensen een afname ervaren in hun vermogen om nieuwe dingen te leren en deze te onthouden naarmate ze ouder worden.

Een deel van deze veranderingen in het geheugen kan te maken hebben met een gebrek aan aandacht, omdat je aandacht in zoveel verschillende gebieden is verdeeld. Als je bijvoorbeeld een werkende ouder bent, kan het soms overweldigend zijn om alle afspraken voor het hele gezin te onthouden. Je moet weten wie waar en wanneer naartoe moet. Daarom wordt het gebruik van een kalender uiterst belangrijk. Dit zou als normale geheugenproblemen worden beschouwd.

Een andere reden voor de toenemende moeilijkheid om dingen te onthouden naarmate je ouder wordt, is ook van biologische aard. De hersenen veranderen en de gebieden die verband houden met het geheugen worden ook beïnvloed door milde geheugenstoornissen. Het vermogen om informatie te verwerken en erop reageren kan langzamer worden evenals het vermogen om te multitasken. Met een beetje meer moeite om nieuwe dingen te leren en te onthouden naarmate je ouder wordt, is het echter nog steeds mogelijk. Indien je echter de beste omstandigheden voor je brein creeëert (bv goed immuunsysteem, gezond gewicht, gezonde voiding) kan het zijn dat je geheugen net zo goed blijft als dat je jonger was.

Het is belangrijk op te merken dat de cognitieve en biologische veranderingen die bij normaal ouder worden vaak worden waargenomen, niet dezelfde zijn als die bij abnormale cognitieve veranderingen die optreden als gevolg van dementieën zoals bijvoorbeeld de ziekte van Alzheimer.

Hier zijn enkele manieren om normale vergeetachtigheid te onderscheiden van abnormale vergeetachtigheid: 

1. Het verstrijken van de tijd

 Het verstrijken van de tijd is vaak verantwoordelijk voor een verminderd geheugen bij normaal ouder worden. Met andere woorden: als je niet vaak aan bepaalde herinneringen denkt, is de kans groter dat je ze vergeet. Als de gebeurtenis voor jou niet van groot belang was, is de kans ook groter dat je de details rondom de gebeurtenis vergeet. Dit is normaal. De herinneringen die je vaker oproept, blijven gemakkelijker behouden. Als je deze herinneringen echter niet gebruikt, raak je ze kwijt.

 Abnormale vergeetachtigheid daarentegen is wanneer je je recente gebeurtenissen niet meer kunt herinneren, zoals wat je als ontbijt hebt gegeten of wie je die dag heeft bezocht.

2. Stressvolle gebeurtenissen

 Als je wordt gevraagd je gebeurtenissen uit een tijd van stress in je leven te herinneren, is dit waarschijnlijk te wijten aan normale geheugenstoornissen. In tijden van stress hebben je hersenen het moeilijker om informatie op te slaan.

3. Herhaling

 Als dit de tweede keer is dat je je dochter binnen twee weken hetzelfde verhaal vertelt, is de kans groter dat dit te wijten is aan normale vergeetachtigheid. Als je je dochter echter tijdens een bezoek van dertig minuten hetzelfde verhaal vertelt, is dat niet normaal.

4. Datum 

Normale vergeetachtigheid omvat het niet onthouden van de exacte datum, maar het hebben van een algemeen idee van de tijd van de maand, en het probleemoplossend vermogen om de datum op te zoeken in de meest recente editie van de krant die je die ochtend ontving. Iemand met een abnormaal geheugen weet niet eens welk jaar het is.

5. Zelfzorgvaardigheden

 Als je enige vergeetachtigheid ervaart, maar je er nog steeds aan kunt denken om jezelf te wassen en aan te kleden, te eten, naar de supermarkt te gaan, je medicijnen in te nemen (mogelijk moet je een pillendoosje gebruiken als persoonlijke herinnering), dan is je geheugen waarschijnlijk nog steeds binnen het normale bereik voor je leeftijd.

 Als je echter niet meer weet hoe je deze taken moet uitvoeren of zelfs niet meer weet dat ze moeten worden uitgevoerd, dan is dat abnormaal.

6. Bekendheid

 Het is normaal om te verdwalen op onbekende locaties, bijvoorbeeld wanneer je een nieuw deel van uw stad bezoekt. Het is echter niet normaal om te verdwalen en je je geen bekende locaties meer te herinneren, zoals je eigen buurt of wie je familieleden zijn.

7. Frustratieniveaus

 Iemand met normale vergeetachtigheid zal waarschijnlijk niet boos worden als hij ergens aan wordt herinnerd. Mensen met abnormale vergeetachtigheid tonen vaak ontkenning, woede of defensieve houding wanneer ze eraan worden herinnerd of wanneer ze worden geconfronteerd met vragen die hun geheugen op de proef stellen voor datums, plaatsen en meer. Ze kunnen je zelfs beschuldigen van het stelen van iets dat ze verloren hebben en niet kunnen vinden.

Je (mentale) gezondheid is van belang voor je brein en je geheugen.

In de 20-30 jaar voordat de ziekte van Alzheimer wordt gediagnosticeerd is de werking van je brein reeds aan het veranderen. Gelukkig kun je in deze periode juist ontzettend veel doen om je risico op (ergere) problemen te voorkomeen. Belangrijk is daarom om te weten welke risicofactoren er zijn waar je invloed op uit kunt oefenen. Daarnaast is het goed om te leren welke er bij jou persoonlijk aanwezig zijn zodat je er ook daadwerkelijk direct mee aan de slag kunt. Daarom is dit ook een belangrijk onderdeel van de e-learning: “Aan de slag met je geheugen”. En het fijne is dat het vaak helemaal niet zo ingewikkeld hoeft te zijn. Je moet je er alleen van bewust zijn en zo nodig andere keuzes gaan maken.